Dit is wat de wintertijd met ons doet

De herfst is begonnen! Op de laatste zondag van oktober is het weer tijd om de klok een uur achteruit te zetten. Dat betekent dat we een uurtje langer in bed mogen blijven liggen. Hoewel de meesten graag van dit waardevolle extra uurtje gebruik maken, is de switch van zomer- naar wintertijd toch niet altijd even goed voor ons slaapritme. Lees hieronder wat de wintertijd met ons slaapritme doet.

Oorsprong zomer- en wintertijd

Hoewel Benjamin Franklin (1706-1790) al eens voorstelde om effectiever met het daglicht om te gaan, deed William Willet (1856-1915) een serieus voorstel met ‘The Waste of Daylight’. In 1907 kwam hij met het plan om de klok in de lente op vier opeenvolgende zondagen steeds twintig minuten vooruit te zetten. Op zondagen in september zou de klok dan weer steeds twintig minuten teruggezet moeten worden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de zomertijd in Duitsland en in de bezette delen van Nederland, België en Frankrijk voor het eerst echt ingevoerd. De oorlog was immers duur en op deze manier konden de kolen worden bespaard.  

In 1977 zijn de winter- en zomertijd in Nederland opnieuw ingevoerd. Er vond toen een oliecrisis plaats en het verzetten van de klok zou veel energie moeten besparen. Sindsdien verzetten we onze klok in het voorjaar op de laatste zondag van maart en in het najaar op de laatste zondag van oktober. 

De invloed van de zomer- en wintertijd op ons slaapritme

Verstoord slaapritme

Dat het vooruitzetten van de klok van winter- naar zomertijd invloed op ons slaapritme heeft, zijn we mee bekend. We slapen immers een uur minder en dat maakt ons vermoeider. Maar wist je ook dat het achteruitzetten van de klok van zomer- naar wintertijd een groot effect op ons slaapritme heeft? Hoewel een uurtje langer slapen niet verkeerd klinkt, blijken de voordelen maar beperkt te zijn. Door de instelling van het winteruur veroorzaken we dat mensen een verstoord slaapritme ontwikkelen. Ook dagen- of wekenlang na het instellen van de wintertijd kunnen hier problemen van worden ondervonden. 

Minder daglicht

Door het instellen van de wintertijd worden we een uur minder aan daglicht blootgesteld. Ook hier moet ons lichaam aan wennen. Melatonine wordt opgewekt als het donker wordt en is belangrijk om in slaap te vallen. Op basis van de hoeveelheid licht maken onze hersenen melatonine aan. Door het gebrek aan licht en een onnatuurlijke levensstijl (we staan in het donker op en de zon gaat vroeg onder), raakt ons bioritme verward. 

Tips om beter te slapen na het instellen van de wintertijd

• Ga een uur later slapen op de avond waarop de wintertijd wordt ingesteld. Zo ga je ‘met de tijd mee’. Je bent perfect voorbereid als je een week ervoor iedere dag steeds later gaat slapen, dan went je lichaam alvast aan het nieuwe ritme. 

• Probeer zoveel mogelijk aan daglicht te worden blootgesteld. Maak bijvoorbeeld een korte wandeling tijdens de lunch. Zo maakt je lichaam genoeg melatonine aan.

• Zorg voor een standaard ritme voor het slapengaan. Drink bijvoorbeeld een kop thee en/of lees een boek voor het slapengaan. Als je dit iedere avond doet, bouw je een rustig ritme op en bereid je je lichaam voor op de nacht.